Kronik Akciğer Hastalıkları

Kronik akciğer hastalıkları, göğüs boşluğunun büyük bir bölümünü kaplayan ve sağlı-sollu iki tarafta bulunan, insan ve omurgalı canlıların temel solunum organı olan akciğer, havadaki oksijeni vücuda alarak, vücutta bulunan karbondioksiti dışarı atar. Akciğerin dış tarafı ince, kaygan yapıda bir zarla kaplıdır ve bu zar plevra olarak tanımlanır. Plevra akciğer haricinde göğüs boşluğunun iç kısımlarını da kaplar. Vücut için önemli görevleri olan bir zardır. Zar, göğüs boşluğunda yer alan yapıların rahatça hareket etmesini kolaylaştırır. Bu işlevini kaygan olduğu için gerçekleştirebilmektedir.

Her nefes alımında akciğer oksijenle dolar, akciğerdeki oksijen akciğer duvarlarından geçer ve kana karışır. Karbondioksit ise kan yoluyla akciğerdeki hava keseciklerine ulaşarak dışarı atılır. İnsan yaşamı için hayati önem taşıyan akciğer, birçok hastalığa maruz kalabilir. Akciğerde oluşan hastalıklar bazen kronik bir hal alarak uzun süre devam edebilir. Bazen ise hastalıklar tedavilerle kontrol altına alınabilir.

KOAH: KOAH, akciğerde en sık görülen ve oldukça önemsenmesi gereken kronik akciğer hastalıklarından biridir. Sinsi bir şekilde belirtiler 35 yaşından önce yaşanmayabilir. 35 yaşından sonra şiddeti her geçen gün artan KOAH belir tileri yaşanmaya başlanabilir. KOAH insanın yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüren kronik akciğer hastalığıdır. Belirtiler erken dönem ve geç dönem olmak üzere yaşanır. Erken dönem belirtileri, göğüste baskı hissi, inatçı balgamla beraber öksürük, sık aralıklarla yaşanan grip, nezle, öksürük, solunumun hırıltılı olması olarak sıralanabilir. İleri dönemde yaşanan belirtiler, kilo kaybı, ayak ve bacaklarda ödem, kas zayıflığı, güç kaybı, sabahları şiddetli baş ağrısı, dudak ve tırnaklarda morarma olarak sıralanabilir. KOAH hastalığının riskini arttıran etkenler, duman-toz, sigara kullanımı, hava kirliliği olarak sıralanır. KOAH teşhisinde akciğerin nefes alma kabiliyetini ölçen bir test uygulanır. Bu test spirometri testi olarak adlandırılır. Cihaza soluk verilerek, cihaz ne kadar havayı ne kadar hızda verildiğini ölçer. Bu testin yanı sıra tanıda röntgen ve bazı tetkikler de kullanılabilir. KOAH hastalığı kronik olduğu için belirli bir tedavisi bulunmaktadır. Hastalık oluştuktan sonra kalıcılığını ömür boyu sürdürür. Fakat uygulanacak tedavilerle hastalığın seyri yavaşlatılarak, hastanın daha rahat etmesi sağlanabilir. Sigarayı bırakmak KOAH hastalığı tedavisinde büyük önem taşır. Doktor nefes alıp vermeyi kolaylaştıran inhaler tavsiye edebilir. Balgam sökücü ilaçlar, oksijen terapisi, bazı ilaçlar, iltihaba yönelik antibiyotik ilaçlar KOAH tedavisinde kullanılabilir.

Astım: KOAH gibi kronik akciğer hastalıkları arasındadır. Hava solunduğunda havanın akciğerlere ulaşması bronş adı verilen yapılar sayesinde gerçekleşir. Bazı uyaranlar nedeniyle bronşlar ciddi derecede kasılarak daralır. Daralma sonucu nefes almakta güçlük yaşanır. Bu durumda nefes vermek almaktan daha güç olur. Bu şekilde ortaya çıkan ve nöbetler şeklinde gerçekleşen hastalık astım olarak tanımlanır. Kronik akciğer hastalığı olan astım, yalnızca bronşların daralması sonucu değil, bronş etrafını kaplayan zarın şişmesi nedeniyle de oluşabilir. Çevresel etkenler ya da kalıtsal etkenler nedeniyle astım meydana gelebilir. Ailesinde astım hastalığı bulunan kişiler astım için daha fazla risk altındadır. Astım hastalığının büyük kısmı alerjik etkenler sebebiyle oluşur. Bazı kişiler polen, toz, kedi-köpek tüyleri, böcekler, deterjanlara karşı alerjik reaksiyon sergileyerek astım atakları yaşayabilir. Astım belirtilerinin en önemlisi nefes alıp vermekte güçlük yaşamaktır. Nefes alışverişlerinde solunum hırıltılı olur. Beraberinde inatçı derecede öksürük görülür. Öksürük genelde kuru ve inatçı özelliktedir ve geceleri uykudan uyandıracak kadar şiddetli olur. Astım ilerlediğinde ya da çok ağır seyrettiğinde hastada morarma görülebilir. Göğüs bölgesinde bulunan derinin içe doğru çöktüğü görülür. Astım tanısı oldukça basittir. Hastanın şikâyetlerini dinleyen doktor, tanıyı kesinleştirmek için bazı tetkikler ister. Hasta solunum testine tabii tutulur. Akciğer filmi alınır. Tanı koyulduktan sonra uygun tedavi şekli planlanır. Eğer astım sigara ya da alerjenlerden dolayı oluşuyorsa bu faktörlerden mutlaka kaçınılması gerekir. Kronik akciğer hastalıkları arasında yer alan astım için kesin bir tedavi söz konusu değildir. Uygulanacak tedavi hastayı rahatlatmak ve şikâyetleri azaltmaya yöneliktir. Tedavide hava yollarını genişleten ilaçlar ve iltihap önleyici ilaçlar kullanılır. Reçete edilen ilaçların doğru şekilde kullanılması önemlidir. Bu konu hakkında doktordan yeterli bilgi alınmalıdır.