Akciğerler, göğüs boşluğunun büyük bir bölümünü kaplayan ve sağlı sollu iki tarafta bulunan, insan ve omurgalı canlıların temel solunum organıdır. Akciğerler, havadaki oksijeni vücuda alarak, vücutta bulunan karbondioksiti dışarı atar. Akciğerlerin dış tarafı ince, kaygan yapıda bir zarla kaplıdır ve bu zar plevra olarak tanımlanır. Plevra, akciğerler haricinde göğüs boşluğunun iç kısımlarını da kaplar. Vücut için önemli görevleri olan bir zardır. Zar, göğüs boşluğunda yer alan yapıların rahatça hareket etmesini kolaylaştırır. Bu işlevini kaygan olduğu için gerçekleştirebilmektedir.

Her nefes alımında akciğerler oksijenle dolar, akciğerlerdeki oksijen akciğer duvarlarından geçer ve kana karışır. Karbondioksit ise kan yoluyla akciğerlerdeki hava keseciklerine ulaşarak dışarı atılır. İnsan yaşamı için hayati önem taşıyan akciğerler, birçok hastalığa maruz kalabilir. Akciğerlerde oluşan hastalıklar bazen kronik bir hal alarak uzun süre devam edebilir. Bazen ise hastalıklar tedavilerle kontrol altına alınabilir.

KOAH, akciğerlerde en sık görülen ve oldukça önemsenmesi gereken kronik akciğer hastalıklarından biridir. Sinsi bir şekilde belirtiler 35 yaşından önce yaşanmayabilir. 35 yaşından sonra şiddeti her geçen gün artan KOAH belirtileri yaşanmaya başlanabilir. KOAH, insanın yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüren kronik bir akciğer hastalığıdır. Belirtiler erken dönem ve geç dönem olmak üzere yaşanır.

Erken dönem belirtileri:

İleri dönem belirtileri:

KOAH hastalığının riskini artıran etkenler:

KOAH teşhisinde akciğerlerin nefes alma kabiliyetini ölçen bir test uygulanır. Bu test spirometri testi olarak adlandırılır. Cihaza soluk verilerek, cihaz ne kadar havayı ne kadar hızda verdiğini ölçer. Bu testin yanı sıra tanıda röntgen ve bazı tetkikler de kullanılabilir. KOAH hastalığı kronik olduğu için belirli bir tedavisi bulunmamaktadır. Hastalık oluştuktan sonra kalıcılığını ömür boyu sürdürür. Fakat uygulanacak tedavilerle hastalığın seyri yavaşlatılarak, hastanın daha rahat etmesi sağlanabilir. Sigarayı bırakmak KOAH hastalığı tedavisinde büyük önem taşır. Doktor nefes alıp vermeyi kolaylaştıran inhaler tavsiye edebilir. Balgam sökücü ilaçlar, oksijen terapisi, bazı ilaçlar, iltihaba yönelik antibiyotik ilaçlar KOAH tedavisinde kullanılabilir.

Astım da kronik akciğer hastalıkları arasındadır. Hava solunduğunda havanın akciğerlere ulaşması bronş adı verilen yapılar sayesinde gerçekleşir. Bazı uyaranlar nedeniyle bronşlar ciddi derecede kasılarak daralır. Daralma sonucu nefes almakta güçlük yaşanır. Bu durumda nefes vermek almaktan daha güç olur. Bu şekilde ortaya çıkan ve nöbetler şeklinde gerçekleşen hastalık astım olarak tanımlanır. Kronik akciğer hastalığı olan astım, yalnızca bronşların daralması sonucu değil, bronş etrafını kaplayan zarın şişmesi nedeniyle de oluşabilir.

Astımın nedenleri:

Ailesinde astım hastalığı bulunan kişiler astım için daha fazla risk altındadır. Astım hastalığının büyük kısmı alerjik etkenler sebebiyle oluşur. Bazı kişiler polen, toz, kedi-köpek tüyleri, böcekler, deterjanlara karşı alerjik reaksiyon sergileyerek astım atakları yaşayabilir. Astım belirtilerinin en önemlisi nefes alıp vermekte güçlük yaşamaktır. Nefes alışverişlerinde solunum hırıltılı olur. Beraberinde inatçı derecede öksürük görülür. Öksürük genelde kuru ve inatçı özelliktedir ve geceleri uykudan uyandıracak kadar şiddetli olur. Astım ilerlediğinde ya da çok ağır seyrettiğinde hastada morarma görülebilir. Göğüs bölgesinde bulunan derinin içe doğru çöktüğü görülür.

Astım tanısı oldukça basittir. Hastanın şikayetlerini dinleyen doktor, tanıyı kesinleştirmek için bazı tetkikler ister. Hasta solunum testine tabii tutulur. Akciğer filmi alınır. Tanı koyulduktan sonra uygun tedavi şekli planlanır. Eğer astım sigara ya da alerjenlerden dolayı oluşuyorsa bu faktörlerden mutlaka kaçınılması gerekir. Kronik akciğer hastalıkları arasında yer alan astım için kesin bir tedavi söz konusu değildir. Uygulanacak tedavi hastayı rahatlatmak ve şikayetleri azaltmaya yöneliktir. Tedavide hava yollarını genişleten ilaçlar ve iltihap önleyici ilaçlar kullanılır. Reçete edilen ilaçların doğru şekilde kullanılması önemlidir. Bu konu hakkında doktordan yeterli bilgi alınmalıdır.