Akciğer kapasitesi, akciğerlerin derin bir inspirasyondan sonra toplam aldığı hava miktarıdır. Bu kavram, toplam akciğer kapasitesi olarak da bilinmektedir. Bu fonksiyonun tespiti, spirometri yöntemiyle akciğerlere girip çıkan hava ölçülerek kolaylıkla yapılabilir. Akciğer kapasitesinin normal miktarı 5-6 litre civarındadır.

Akciğer kapasiteleri, çeşitli hacimlerin iki veya daha fazla sonucu değerlendirilerek belirtilir.

İnspirasyon Kapasitesi: Yaklaşık 3500 ml'dir. İnspirasyon yedek hacmi ve tidal volümün toplamı olarak hesaplanır. Kısaca, dinlenme halindeki solunum ile normal solunumda akciğere alınan havanın miktarıdır.

Fonksiyonel Rezidüel Kapasite: Dinlenme halinde iken ekspirasyonda bulunan havanın miktarıdır. Yaklaşık 2300 ml'dir ve toplam kapasitenin %40'ını oluşturur.

Vital Kapasite: Derin bir inspirasyondan sonra güçlü bir ekspirasyon ile dışarı atılan havanın miktarıdır. Yaklaşık 4600 ml'dir. Bu değer, kadınlarda 2,5-4,5 litre, erkeklerde 3-5 litre olarak değişir ve toplam kapasitenin %80'i civarındadır. Solunum hareketinin kısıtlandığı durumlarda vital kapasite azalır. Bu duruma neden olan faktörler şunlardır:

Total Akciğer Kapasitesi: Rezidüel volüm ve vital kapasite toplamıdır. Yaklaşık 5800 ml'dir. Genel olarak, akciğer kapasiteleri kadınlarda erkeklerden %20-%25 daha az bulunmaktadır.

Yatarken akciğer kapasitesinde azalma meydana gelirken, ayaktayken bu kapasite artmaktadır. Bu durum anestezi için çok önemlidir. Karbondioksit konsantrasyonunu ve oksijeni rezidüel volümü sabit tutar. Rezidüel volüm olmadığında, oksijen ve karbondioksit seviyelerindeki değişiklikler yaşamla örtüşmeyecek kadar büyük farklar yaratabilir. Solunum fizyolojisinin temel kuralıdır. Yaşam için gerekli olan vital kapasite miktarı 500-1000 ml'den daha fazladır. Bazı rahatsızlıklarda bu değerlerin bilinmesi çok önemlidir. Bu rahatsızlıklar arasında bazı kas hastalıkları, medulla spinalis yaralanmaları ve sürekli suni solunum gerektiren hastalıklar bulunur. Tüberküloz, kronik astım, kronik bronşit ve plörezi gibi hastalıklarda, yani akciğer gerilme kapasitesini düşüren rahatsızlıklarda hastalığın prognozu için vital kapasitenin bilinmesi gereklidir. Sol kalp hastalıklarında ise ödemin derecesini belirlemede vital kapasite kullanılır. Akciğer kapasitesinin önemi, anestezi ve reanimasyon kliniklerinde mekanik ventilasyon için çok önemlidir.